Ăn nhiều thì sợ đường huyết tăng cao, ăn ít thì lại lo thiếu chất. Xây dựng chế độ ăn của người tiểu đường như thế nào cho hợp lý luôn là một bài toán khó. Ở bài viết hôm nay, cùng HEBES tìm hiểu về 3 nguyên tắc dinh dưỡng và các lựa chọn thực phẩm giúp giải quyết dễ dàng vấn đề trên bạn nhé.
NGUYÊN TẮC XÂY DỰNG CHẾ ĐỘ ĂN CỦA NGƯỜI TIỂU ĐƯỜNG
Ăn đủ 4 nhóm chất thiết yếu với khẩu phần phù hợp
Để duy trì sự sống và phát triển một cách toàn diện, cơ thể chúng ta cần bổ sung 4 nhóm dưỡng chất:
- Carbonhydrate (bột đường)
- Protein (chất đạm)
- Lipid (chất béo)
- Vi khoáng (Vitamin và khoáng chất)
Song người bệnh tiểu đường thì lại hay có xu hướng kiêng hoàn toàn bột đường và chất béo vì chúng khiến đường huyết tăng cao. Điều này chỉ đúng một nửa.
Sự thật là nhu cầu năng lượng của người bệnh tiểu đường tương đương với một người bình thường cùng tuổi, cùng giới tính, cùng thể trạng, cùng nghề nghiệp,… Cả bột đường và chất béo đều cần thiết cho cơ thể để tạo ra năng lượng. Đồng thời, giúp tránh việc cơ thể rơi vào tình trạng hạ đường huyết, hôn mê sâu nguy hiểm. Nên thay vì kiêng hoàn toàn, người bệnh tiểu đường chỉ cần giảm khẩu phần ăn lại và tăng cường bổ sung dinh dưỡng từ nhóm Vi khoáng.
Chế độ ăn của người tiểu đường phải đảm bảo đủ 4 nhóm dưỡng chất: Carbonhydrate, Protein, Lipid và các loại Vi khoáng. Bạn nên hỏi ý kiến từ bác sĩ để xây dựng chế độ ăn phù hợp nhất với bản thân. Hoặc tham khảo phương pháp đĩa thức ăn (Plate Method) theo ADA (Hội Đái tháo đường Hoa Kỳ) như sau:
- 1 nửa là các loại rau, củ, quả không chứa tinh bột như rau bina, cà chua, cà rốt
- ¼ khẩu phần ăn là các thực phẩm cung cấp đạm như cá ngừ, thịt lợn nạc hoặc thịt gà
- ¼ còn lại là các loại ngũ cốc nguyên hạt như gạo lứt hoặc các loại rau giàu tinh bột như đậu xanh
- Có thể thêm vào đó một hàm lượng nhỏ chất béo lành mạnh từ các loại hạt hoặc bơ cùng một phần trái cây hoặc sữa hoặc nước uống không đường
Việc giảm tiêu thụ bột đường, chất béo (chứ không phải là kiêng hoàn toàn) sẽ giúp ngăn ngừa các biến chứng liên quan đến tim mạch hay thần kinh. Tăng cường các loại rau, củ, quả trong chế độ ăn của người tiểu đường sẽ giúp bổ sung chất xơ, hỗ trợ điều hòa đường huyết.
Chia nhỏ bữa ăn, tránh tình trạng quá đói hoặc quá no
Người bệnh tiểu đường nên ăn ít nhất 3 bữa mỗi ngày, ăn vào những giờ cố định để tạo thói quen cho insulin hoạt động. Tốt hơn, bạn có thể chia nhỏ khẩu phần thành 4 – 5 bữa, tránh tình trạng cơ thể quá đói và quá no.
Kết hợp đo đường huyết ngay sau khi ăn để kiểm soát một cách tốt nhất
Dù là ăn gì thì sau khi ăn, đường huyết cũng sẽ tăng lên. Nhưng cần đảm bảo chỉ số này vẫn ở mức an toàn. Người bệnh tiểu đường cũng nên tiến hành đo đường huyết sau khi ăn khoảng 1 – 2 tiếng. Từ đó, có thể tính toán lượng thực phẩm hợp lý cũng như đưa ra lựa chọn thức ăn ở những bữa ăn tiếp theo.
LỰA CHỌN THỰC PHẨM CHO NGƯỜI TIỂU ĐƯỜNG
Carbonhydate (bột đường)
Carbohydrate chính là dưỡng chất ảnh hưởng nhiều nhất tới bệnh tiểu đường. Bởi khi đi vào cơ thể, chất này sẽ trực tiếp chuyển hóa thành đường. Chế độ ăn của người tiểu đường nên bao gồm nguồn bột đường đa (làm tăng đường huyết một cách từ từ) thay vì bột đường đơn (có thể làm tăng đường huyết đột ngột), cụ thể:
- Nguồn bột đường nên ăn: Gạo hữu cơ, gạo lứt, bánh mì, mì từ ngũ cốc nguyên hạt
- Nguồn bột đường không nên ăn: Bánh mì, bánh ngọt, gạo trắng, các loại mỳ, nui, ngũ cốc ăn sáng có đường, sữa.
» Có thể bạn sẽ quan tâm: TẠI SAO NÊN THÊM GẠO LỨT VÀO CHẾ ĐỘ ĂN CỦA NGƯỜI TIỂU ĐƯỜNG?
Protein (chất đạm)
Cơ thể cần chất đạm để xây dựng khối cơ, duy trì cho hoạt động của cả cơ thể. Nếu thiếu chất đạm, người bệnh tiểu đường rất dễ rơi vào trạng thái mệt mỏi, đuối sức, giảm sức nắm, đi lại khó khăn. Chế độ ăn của người tiểu đường nên kết hợp nguồn đạm từ động vật và thực vật, cụ thể:
- Nguồn đạm nên ăn: Thịt gà không da (trong da có nhiều cholesterol xấu), các loại cá béo như cá trích, cà hồi, sữa chua, trứng, các loại đậu, hạt óc chó, hạnh nhân
- Nguồn đạm không nên ăn: Các món ăn nhanh như giăm bông, xúc xích, thịt nguội, các món nhiều muối như thịt bò khô, thịt heo xông khói, thức uống ngọt
Lipid (chất béo)
Bên cạnh carbonhydrate thì lipid cũng là một nguồn năng lượng quan trọng đối với cơ thể. Ngoài ra, chúng ta còn cần chất béo để có thể hấp thụ vitamin, khoáng chất. Thay vì chất béo bão hòa trong mỡ động vật hay chất béo chuyển hóa trong thực phẩm chiên xào, người bệnh tiểu đường nên chuyển sang dùng chất béo không bão hòa, cụ thể:
- Nguồn chất béo nên ăn: các loại cá như cá hồi, cá thu, các loại dầu thực vật như dầu olive, dầu đậu nành, dầu hạt lành
- Nguồn chất béo không nên ăn: mỡ hay nội tạng động vật, bánh ngọt, các loại đồ ăn nhanh như gà rán, pizza, khoai tây chiên, các thực phẩm chiên rán nhiều dầu mỡ hay thực phẩm chế biến sẵn
Vitamin và khoáng chất
Cơ thể cần vitamin và khoáng chất để có thể duy trì các hoạt động thường ngày và đồng thời nâng cao miễn dịch. Người bệnh tiểu đường nên các loại thực phẩm ít đường, giàu chất xơ, cụ thể:
- Nguồn vi khoáng nên ăn: các loại rau có màu xanh đậm như rau bina, rau cải xoăn, các loại trái cây ít đường như bơ, cam, táo, ổi, lê, sữa tách béo, sữa ít béo, ít hoặc không chứa đường kính hoặc các loại sữa cho người tiểu đường như HEBES DIACARE.
» Tìm hiểu thêm: HEBES DIACARE – SỮA CÔNG THỨC TỪ THỰC VẬT CHO NGƯỜI BỆNH TIỂU ĐƯỜNG
- Nguồn vi khoáng không nên ăn: các loại quả nhiều đường như dứa chín, chuối chín., xoài chín, vải thiều, các loại quả sấy khô, các loại sữa nguyên kem, sữa bột nguyên kem
Trên đây là 3 nguyên tắc xây dựng chế độ ăn của người bệnh tiểu đường và các lựa chọn thực phẩm phù hợp. Nếu như bạn đọc còn thắc mắc về sản phẩm hay các kiến thức sức khỏe, liên hệ tới HEBES qua hotline 1900 599 821 hoặc truy cập vào Fanpage của Hebes để nhận tư vấn miễn phí từ các chuyên gia bạn nhé.